ศาลหลักเมืองสุราษฎร์ธานีเป็นสถาปัตยกรรมแบบศรีวิชัย จังหวัดสุราษฎร์ธานี ก่อสร้างขึ้น เพื่อน้อมเกล้าฯ ถวายเป็นพระราชสักการะและเฉลิมพระเกียรติเนื่องในมหามงคลวโรกาสที่พระบาทสมเด็จ พระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ ๙ ทรงครองสิริราชสมบัติ ครบ ๕๐ ปี ในวันที่ 9 มิถุนายน พ.ศ. 2539 และเพื่อความเป็นสิริมงคล เป็นหลักชัยและมิ่งขวัญ รวมทั้งเป็นศูนย์รวมจิตใจของประชาชนชาวจังหวัดสุราษฎร์ธานี องค์หลักเมืองประกอบด้วยยอดเสาหลักเมืองบรรจงแกะสลักจากไม้ราชพฤกษ์ เป็นพระพักตร์ของพระโพธิสัตว์อวโลกิเตศวรสี่หน้า หันพระพักตร์ไปทั้งสี่ทิศเหมือนการแกะสลักพระพรหมสี่หน้าไว้ตามยอดหลักเมืองทั่วๆไป และตรงมวยมวยพระเกศาสลักเป็นพระพุทธรูปปางสมาธิ พร้อมกับลงรักปิดทองอย่างวิจิตรสวยงาม ส่วนตัวเสาหลักเมืองเกาะสลักจากไม้ราชพฤกษ์เช่นเดียวกัน มีลักษณะเป็นเสากลมโต มีลักษณะสูง 108 นิ้ว เส้นผ่าศูนย์กลาง 20 นิ้ว สำหรับรูปทรงของศาลนั้นได้สร้างเป็นทรงสี่เหลี่ยมจตุรมุขย่อมุม มณฑปสร้างเป็นเจดีย์องค์ประธาน มียอดฉัตร 5 ชั้น ถัดลงมาเป็นหลังคาซ้อนเป็นชั้นมณฑปลดหลั่นลงมาจำนวน 4 ชั้น แต่ละชั้นมีเจดีย์องค์บริวาร หลังคามีฐานสี่เหลี่ยมขนาดสูง 5.10 เมตร กว้าง 2.10 เมตร ตกแต่งด้วยลายปูนปั้นแบบศรีวิชัย ทาสีทอง ปั้นก่อบัวลวดลายบนกลีบขนุนทั้ง 4 ด้าน และได้อัญเชิญเครื่องหมายตราสัญลักษณ์ฉลองราชสมบัติครบ ๕๐ พรรษา ประดับไว้ทั้ง 4 ด้าน สถานที่ตั้งศาลหลักเมืองสุราษฎร์ธานี มีความโดดเด่นมาก เพราะตั้งอยู่ใจกลางเมืองใกล้กับแม่น้ำตาปี การเดินทางไปมาสะดวก ทั้งผู้คนที่สัญจรไปมาและชาวจังหวัดสุราษฎร์ธานีที่เดินทางมาสักการะด้วย