อุทยานแห่งชาติภูผายล เดิมเรียกว่าอุทยานแห่งชาติห้วยหวด มีเนื้อที่ประมาณ 517,850 ไร่ หรือ 828.56 ตารางกิโลเมตร ครอบคลุมพื้นที่ในจังหวัดสกลนคร จังหวัดนครพนม และจังหวัดมุกดาหาร เป็น 1 ใน 5 ของโครงการจัดตั้งอุทยานแห่งชาติเพื่อเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 9 ในวโรกาสมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา 5 รอบ วันที่ 5 ธันวาคม พ.ศ. 2530 นับเป็นอุทยานแห่งชาติลำดับที่ 57 ของประเทศ สภาพภูมิประเทศทั่วไปเป็นที่ราบสูงสลับกับเทือกเขาหินทราย มีความสูงประมาณ 300 600 เมตรจากระดับน้ำทะเล บริเวณเทือกเขามีที่ราบหลังเต่ายาวประมาณ 10 กิโลเมตร รายล้อมด้วยภูเขาสูงชัน และเป็นต้นน้ำลำธารสำคัญของแม่น้ำหลายสายที่ไหลลงสู่แม่น้ำ ห้วย และอ่างเก็บน้ำต่างๆ ที่มีมากถึง 19 แห่ง เหมาะสำหรับคนชอบเดินป่า ชมพรรณไม้งาม และชอบส่องสัตว์ป่า ภายในพื้นที่ของอุทยานฯ ภูผายล คุณจะพบกับสภาพป่าหลากหลาย ทั้งมีพันธุ์ไม้สำคัญหายาก และสำหรับสัตว์ป่าหายาก บนผนังผายังมีศิลปะหินและเป็นเอกลักษณ์ทางศิลปวัฒนธรรมของคนโบราณที่มีอายุไม่ต่ำกว่า 3,000 ปีเลยทีเดียว จุดเด่นอีกอย่างของอุทยานฯ ภูผายล คือมีเส้นทางเดินศึกษาธรรมชาติระยะทางประมาณ 2 กิโลเมตรที่สวยงามมากอีกด้วย