“กุด” เป็นภาษาท้องถิ่น หมายถึง บริเวณที่น้ำจากลำห้วยหลายสายไหลมารวมกันกลายเป็นแอ่งน้ำ บึง หรือหนองน้ำขนาดใหญ่ คำว่า “ทิง” สันนิษฐานว่ามาจากคำว่า “กระทิง” กุดทิง จึงมีความหมายว่า เป็นแหล่งน้ำที่มีวัวกระทิงลงมากินน้ำเป็นจำนวนมาก หนองกุดทิง มีเนื้อที่ประมาณ 16,500 ไร่ ตั้งอยู่ทางทิศใต้ ห่างจากตัวอำเภอบึงกาฬ ประมาณ 5 กิโลเมตร มีรูปร่างที่มองจากทางอากาศ คล้ายกับปีกผีเสื้อ หนองกุดทิงมีระบบนิเวศที่เชื่อมต่อกับแม่น้ำโขง จึงมีความหลากหลายทางชีวภาพสูง ระดับความลึกของแหล่งน้ำประมาณ 2 – 5 เมตร และในฤดูน้ำหลาก อาจลึกมากสุดถึง 10 เมตร เป็นพื้นที่อุดมสมบูรณ์ มีสัตว์น้ำกว่า 250 สายพันธุ์ พืชน้ำกว่า 200 ชนิด นกหลายหลากพันธุ์ ประชากร ประมาณ 23,000 คน จากชุมชนกว่า 40 ชุมชน ได้ใช้ประโยชน์จากพื้นที่ชุ่มน้ำกุดทิงในด้านต่างๆ เช่น ใช้เป็นแหล่งอาหาร แหล่งน้ำ ซึ่งก่อเกิดเป็นความมั่นคงทางอาหาร ทางสังคมและเศรษฐกิจต่อชุมชนเหล่านั้น